10. Sınıf Öğün Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları, Sayfa 144, Ölçme-Değerlendirme Çalışmaları
SAYFA 144
Canım kurban olsun senin yoluna,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed,
Şefaat eyle bu kemter kuluna,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
➔BİR SONRAKİ SAYFA (145.) İÇİN TIKLAYINIZ
SAYFA 144
İLAHİ
Canım kurban olsun senin yoluna,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed,
Şefaat eyle bu kemter kuluna,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Mü'min olanların çoktur cefâsı,
Ahirette olur zevk-u sefâsı,
On sekiz bin âlemin Mustafâ'sı,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
Yedi kat gökleri seyrân eyleyen,
Kûrsûnün üstünde cevlân eyleyen.
Mi'râcda ümmetin Hak’dan dileyen,
Adı güzel, kendi güzel Muhammed
İlk dört soruyu Yunus Emre’nin ilahisinden alınmış yukarıdaki dörtlüklere göre cevaplayınız.
1 Yukarıda okuduğunuz dörtlüklerin temasını aşağıya yazınız.
Cevap: Hz. Muhammet (S.A.V) sevgisi, Hz. Muhammet'e övgü
2. Yukarıdaki dörtlüklerin ölçüsünü, kafiyelenişini ve kafiye düzenini dörtlükler üzerinde gösteriniz.
Cevap:
1 Yukarıda okuduğunuz dörtlüklerin temasını aşağıya yazınız.
Cevap: Hz. Muhammet (S.A.V) sevgisi, Hz. Muhammet'e övgü
2. Yukarıdaki dörtlüklerin ölçüsünü, kafiyelenişini ve kafiye düzenini dörtlükler üzerinde gösteriniz.
Cevap:
Ölçüsü: 11'li hece ölçüsü
Kafiye ve Redifleri:
a--Canım kurban olsun senin yoluna,
b--Adı güzel, kendi güzel Muhammed,
a--Şefaat eyle bu kemter kuluna,
b--Adı güzel, kendi güzel Muhammed
b--Adı güzel, kendi güzel Muhammed,
a--Şefaat eyle bu kemter kuluna,
b--Adı güzel, kendi güzel Muhammed
➠"-una" redif; "l" yarım kafiye
➠"Adı güzel, kendi güzel Muhammed" redif
c--Mü'min olanların çoktur cefâsı,
c--Ahirette olur zevk-u sefâsı,
c--On sekiz bin âlemin Mustafâ'sı,
b--Adı güzel, kendi güzel Muhammed
➠"sı" redif; "fâ" zengin kafiye (uzun ünlüler "â" iki ses kabul edilir.)
d--Yedi kat gökleri seyrân eyleyen,
d--Kûrsûnün üstünde cevlân eyleyen.
d--Mi'râcda ümmetin Hak’dan dileyen,
b--Adı güzel, kendi güzel Muhammed
➠"yen" redif; "le" tam kafiye
Kafiye Düzeni: abab/cccb/ dddb (Koşma tipi uyak düzeni)
3 Yukarıda okuduğunuz dörtlüklerin nazım biçimini ve nazım türünü aşağıya yazınız.
Cevap: Nazım Türü: İlahi
Cevap: Nazım Türü: İlahi
EK BİLGİ VE ÖNEMLİ UYARILAR: Emekli öğretim üyesi Nurettin Albayrak Halk Bilimi dergisindeki "Türk Halk Şiirinde Biçim ve Tür Sorunu" başlıklı makalesinde şöyle belirtiyor: İlahinin tür mü, biçim mi olduğu hususunda da araştırmacılar arasında kesin bir görüş birliği yoktur. Edebiyat terimi olarak ilahi kelimesi günümüzde nazım birimi, ölçüsü, uyak düzeni gibi şekil özellikleri kısmen belli olan bir nazım biçimini harırlatsa bile mutlaka dini bir içerik taşıyan ve beste eşliğinde okunan şiirleri ifade etmektedir. Bu temel özellikler dikkate alındığında şöyle bir tanım yapılabilir: İlahi, mutlaka dini içerikli olup kendine özgü bir ezgi eşliğinde söylenen ve biçim özellikleri az çok belirginlik kazanmış bir nazım türüdür. (Makalenin tamamı için burayı tıklayabilirsiniz)